Hoe ontstaat kalkaanslag?
Calciumcarbonaat (CaCO₃)
Calciumcarbonaat (CaCO₃) is de chemische term voor kalkaanslag, kalksteen, ketelsteen of gewoon kalk. Het ontstaat vooral tijdens het verwarmen of koken van water.
Water met een hoge kalkconcentratie, waarin zich veel calcium- en magnesium mineralen bevinden, wordt ‘hard water’ genoemd en dat met een lage concentratie ‘zacht water’.
In Nederland verschilt de hardheid van het water nogal. Er zijn namelijk meer dan 200 verschillende waterbronnen in ons land. In het noorden is de hardheid gemiddeld, in het zuidoosten en midden van het land hoog en in Friesland relatief laag.
Kalkaanslag is het product van een chemische reactie
In water zitten geladen calcium- en magnesium-deeltjes (Ca2+ en Mg2+), die met (waterstof)carbonaat (HCO₃- / CO32-) in het water reageren tot (ondermeer) calciumcarbonaat en magnesiumcarbonaat (CaCO₃ en MgCO₃).
De mineralen calcium en magnesium zijn goede (gezonde) bestanddelen in water. De laatste stoffen vormen de ‘ketelsteen’ of kalkaanslag.
Kalkaanslag en water koken
Het opwarmen van water zorgt ervoor dat er een chemische reactie in het water plaatsvindt. Deze is voor ons goed zichtbaar in de vorm van borrelend water.
Bij het koken van water komt kooldioxide (koolzuurgas) vrij en ontstaat het vaste calciumcarbonaat
Bij het verhogen van de watertemperatuur zal het water steeds meer gaan borrelen. Dit wordt veroorzaakt doordat de oplosbaarheid van koolzuurgas afneemt bij het verwarmen van water. De stijgende bubbels die je ziet is koolstofdioxide (CO₂) die aan het water ontsnapt.
De opgeloste calciumwaterstofcarbonaat, Ca(HCO3)2, in het water bestaat uit de ionen calcium- (Ca2+) en waterstofcarbonaat (HCO3). Het ontsnappen van de gassen (CO₂) aan het water zorgt voor nieuwe chemische evenwichtsreacties.
De aanwezige calcium ionen (Ca2+) zullen reageren met de nu in grote mate aanwezige, CO32− ionen. Anders gezegd reageren de aanwezige calcium- en magnesium-deeltjes nu met (waterstof)carbonaat. Zo ontstaat de stoffen calciumcarbonaat en magnesiumcarbonaat. Aangezien calciumcarbonaat en magnesiumcarbonaat slecht oplosbaar is in water, slaat het neer als kalkaanslag.
Kalkaanslag: de basis uitgelegd
Meer weten over kalkaanslag? Bekijk onderstaande uitleg over de kalksteencyclus. Hierin wordt uitgelegd hoe kalksteen, ongebluste kalk en gebluste kalk chemisch kunnen ontstaan.
Kalkaanslag voorkomen met waterontharder of HappyDrops
Een waterontharder en een HappyDrops zijn 100% effectief in het voorkomen van kalkaanslag.
Benieuwd welke waterbehandelingstechnieken er allemaal op de markt beschikbaar zijn? Lees dan Waterontharders vergelijken of Waterontharder kopen: waarop letten?
Bekijk ook
